KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY SAO ĐEN
(Hopea odorata)
|
1. Mô tả giống * Tên: Sao đen có tên khoa học là Hopea odorata, thuộc họ Sao dầu (Dipterocarpaceae). * Giá trị: Gỗ sao đen rất được ưa chuộng làm vật liệu xây dựng, đóng thuyền, tầu hoặc có thể được trồng ven đường, trong công viên. * Đặc điểm hình thái: Là cây gỗ lớn cao 30 - 40 m , thân hình trụ thẳng, tán nhỏ, vỏ màu nâu đen, cành non và cuống lá phủ lông, hoa mọc thành chùm, quả có 2 cánh dài lúc còn non có màu xanh nhạt, khi già chuyển sang màu nâu. |
|
* Đặc điểm sinh thái
Sao đen sinh trưởng thuận lợi ở các khu vực nhiệt đới ẩm có 2 mùa mưa và khô rõ rệt. Cây ưa đất ẩm, sâu dày; thích hợp nhất là đất phù sa cổ và sét pha cát của vùng Đông Nam Bộ. Đến giai đoạn sau 3-4 năm tuổi, sao đen hoàn toàn là cây ưa sáng, nên luôn luôn chiếm tầng cao nhất của rừng.Tái sinh tự nhiên tốt ở các khu rừng có độ tàn che nhẹ.
2. Kỹ thuật trồng và chăm sóc
*Thời vụ trồng: Thời vụ trồng tốt nhất là từ tháng 6-7, chọn những ngày râm mát, có mưa để trồng.
*Phương thức trồng: Sao đen được trồng theo phương thức hỗn giao theo hàng với các loài phù trợ. Có hai thời điểm hỗn giao Sao đen với cây phù trợ:
- Sao đen và cây phù trợ được trồng cùng một thời điểm trên những hiện trường có thực bì cây bụi rậm rạp.
- Sao đen trồng sau cây phù trợ 1-2 năm trên những hiện trường đất trống.
*Mật độ trồng
- Mật độ trồng rừng Sao đen hỗn giao cùng lúc với cây phù trợ:
+ Sao đen: 556 cây/ha ( cự ly: 3mx6m)
+ Cây phù trợ: 834 cây/ha ( 2x6m)
- Mật độ trồng rừng hỗn giao Sao đen cây phù trợ 1-2năm:
+ Sao đen: 667 cây/ha(cự ly: 3mx5m)
+ Cây phù trợ: 1.000 cây/ha (2x5m)
* Tiêu chuẩn cây đem trồng: Tuổi cây con: 12-14 tháng tuổi, đường kính cổ rễ >5mm, chiều cao cây> 50cm. Cây sinh trưởng tốt thân thẳng, cân đối, không bị sâu bệnh, cụt ngọn. Những cây ốm yếu, không đạt tiêu chuẩn cần phải được loại bỏ.
*Bón lót
- Nơi có điều kiện bón lót bằng phân chuồng với liều lượng 1-2kg/hố hoặc phân NPK 0,10-0,15kg/hố.
- Bón lót được thực hiện đồng thời với việc lấp hố bằng cách trộn đều với đất ở độ sâu giữa hố, sau đó lấy đất lấp lên.
*Kỹ thuật trồng
- Chọn cây con đủ tiêu chuẩn để trồng, xé bỏ vỏ bầu và không làm vỡ bầu trước khi trồng.
- Trộn đều đất trong hố. Đào lỗ đặt bầu sao cho rễ và thần cây ngay thẳng ở giữ hố, mặt trên của bầu thấp hơn miệng hố 1-2cm.
- Lấp phần đất mặt xuống trước, lèn chặt bầu, vun thêm đất mặt vào quanh gốc trên cổ rễ 2-3cm.
* Kỹ thuật chăm sóc
- Chăm sóc rừng trồng trong 3 năm, mỗi năm 2 lần: Lần 1 vào đầu mùa mưa, lần 2 vào đầu mùa khô.
- Biện pháp: Phát dọn dây leo, cây bụi, cỏ dại trong rạch trồng cây. Xới đất xung quanh hố với đường kính rộng 60- 80 cm, năm sau rộng hơn năm trước 10 cm, khi xới kết hợp với bón thúc từ 0,1-0,3 kg NPK/cây, bón vào lần chăm sóc đầu tiên và bảo vệ không cho người và gia súc phá hoại cây trồng.
3. Phòng trừ sâu, bệnh hại
- Cây con ở giai đoạn vườn ươm phải được thường xuyên chăm sóc, làm sạch cỏ để tránh sâu, bệnh gây hại. Phòng trừ bệnh thối cổ rễ cho cây con bằng thuốc Boócđô pha nồng độ 0,5-1% phun 1 lít/5m2. Nếu bị sâu hại cây thì trực tiếp bắt hoặc dùng thuốc Malathion (Lythion-25WP) pha nồng độ 0,1% để phun 1lít/5m2.
- Nấm Macrovalsaria megalospora (Mont.) Sivan gây hại: Chặt toàn bộ cây bị bệnh và tiêu huỷ để tiêu diệt nguồn bệnh. Không thu hái hạt giống từ những cây mẹ ở vùng có bệnh. Trong quá trình sản xuất cây con ở vườn ươm cần chú ý đến bón nhiễm chế phẩm nấm cộng sinh nhằn tạo cho cây sinh trưởng tốt, hạn chế dịch bệnh
- Sâu đục thân, đục cành: Sử dụng các chế phẩm nấm Beauveria, Metarhizium, ...phun để nấm ký sinh diệt sâu trưởng thành và sâu non trước khi sâu đục vào thân cây. Sử dụng bơm tiêm để bơm các loài thuốc trừ sâu gốc Abamectin (Abatox 1,8 EC, Abamine 1,8 EC); Cartap (Padan 95 SP, …) Immidacloprid (Admỉe 050 EC, confidorr 100SL,…)....vào các lỗ đục để diệt sâu non sau khi đã đục vào thân cành.
4.Khai thác
Nếu sao đen trồng để lấy gỗ thì khi cây có đường kính đạt trên 40-60cm là có thể khai thác. Thường dùng phương pháp khai thác chọn. Muốn thu hoạch nhựa, người dân thường vào rừng vào mùa khô, quan sát trên ngọn và thân sao đen, nếu thấy có nhựa (chai cục) sẽ trèo lên thu hoạch. Nhựa đem về loại bớt tạp chất và bán.
