KỸ THUẬT TRỒNG CÂY MUỒNG HOÀNG YẾN
(Cassia fistula L)
|
1. Mô tả giống * Tên: Muồng hoàng yến (còn có tên là Muồng hoàng hậu, Hoa lồng đèn, Bò cạp nước, Bò cạp vàng,…) có tên khoa học là Cassia fistula L thuộc phân họ Vang của họ Đậu (Fabaceae). * Giá trị sử dụng - Là loài cây gỗ cho hoa đẹp, có hương thơm hấp dẫn nên hiện nay muồng hoàng yến bắt đầu được trồng nhiều như một loại cây cảnh để trang trí cho đường phố, công viên - Gỗ có giác lõi phân biệt, cứng, nặng có thể |
|
dùng trong xây dựng nhà cửa, đóng đồ gia dụng, nông cụ.
- Vỏ chứa nhiều chất tannin được sử dụng làm dược liệu. Quả và vỏ thân dùng ăn trầu, rễ cây làm thuốc bổ, hạ nhiệt. Lá nhuận tràng.
- Là loại cây họ đậu nên muồng hoàng yến còn được sử dụng làm cây chắn gió cho các đai rừng trồng cây ăn quả hoặc cây cải tạo đất rất tốt.
* Đặc điểm hình thái
- Cây gỗ thường xanh hay rụng lá, cao 10 – 15 m, đường kính 40 – 50 cm, cành nhẵn.
- Lá kép lông chim một lần chẵn, mọc cách. Lá kèm nhỏ, rụng sớm. Lá nhỏ mọc đối.
- Cụm hoa chùm ở nách lá, thưa, rủ xuống. Cánh đài hình bầu mặt ngoài phủ lông mượt. Cánh tràng màu vàng, hình bầu dục rộng, gần bằng nhau có móng ngắn.
- Quả đậu hình trụ, dài 40 – 60 cm, màu đen, rủ xuống. Hạt nhiều, ngăn cách bởi vách xốp, màu nâu bóng.
* Đặc điển sinh thái
Loài muồng này có nguồn gốc từ miền nam châu Á, từ miền nam Pakistan kéo dài về phía đông qua Ấn Độ tới Đông Nam Á và về phía nam tới Sri Lanka. Muồng hoàng yến thuộc loại cây họ đậu, gốc nhiệt đới, ở nước ta chủ yếu phân bố trong các cánh rừng nửa khô hạn và rừng rụng lá. Muồng hoàng yến phát triển tốt tại khu vực nhiều nắng và thoát nước tốt, không thích hợp với điều kiện khí hậu khô cằn hay giá lạnh; mặc dù nó chịu được hạn và mặn. Cây con ưa bóng nhẹ.
2. Kỹ thuật trồng và chăm sóc
* Thời vụ trồng: Có thể trồng quanh năm nếu điều kiện tưới tiêu và che chắn được đảm bảo (trồng làm cảnh) hoặc thời vụ tốt nhất là các tháng đầu mùa mưa (với trồng thành rừng thuần loài hay làm đai rừng chắn gió, cải tạo đất…).
* Phương thức và mật độ trồng
- Loài này có thể trồng thuần loài lấy gỗ hoặc trồng làm cảnh
- Mật độ trồng
+ Nếu trồng thành rừng thuần để lấy gỗ thì trồng với khoảng cách ban đầu 1,5 x 1,5m hoặc 2,5 x 2,5m rồi dần dần tỉa thưa;
+ Nếu trồng thành cây cảnh ở đường phố, công viên thì có thể trồng với khoảng cách cây cách nhau 5-7m.
* Kỹ thuật trồng
- Đào hố: 60x60x60 cm, bố trí hình nanh sấu giữa các hàng. Cuốc hố trước khi trồng 1 tháng.
- Lấp hố bằng lớp đất mặt xung quanh hố, trộn thêm khoảng 100g Supe lân. Nếu trồng làm cây cảnh hoặc trong các vườn sưu tập cần bón thêm phân chuồng hoai 1kg/1 hố, vun đất theo hình mui rùa.
- Trồng cây: Dùng cuốc bới bổ giữa hố sâu bằng chiều cao của bầu. Bóc bầu, đặt cây sao cho cổ rễ ngang mặt hố, rồi vun đất xung quanh cho kín, ấn chặt.
* Kỹ thuật chăm sóc
- Chăm sóc 3-4 năm đầu, mỗi năm 2 lần vào tháng 4-5 và tháng 9-10.
+ Hai năm đầu cây sinh trưởng chậm, mỗi năm chỉ cao được 40- 50 cm, hoặc hơn, tùy thuộc vào điều kiện môi trường. Do đó phải tiến hành phát dọn những cây xâm chiếm và chèn ép, cây bụi che bóng và cỏ dại.
+ Từ năm thứ 3- 4 trở đi cây sinh trưởng nhanh hơn, chiều cao trung bình có thể đạt hơn 1m- 1,5m.
- Biện pháp chăm sóc: Phát dọn dây leo, cỏ dại, cây bụi. Xới đất xung quanh gốc, đường kính rộng 60-80 cm, sâu 3-4 cm, vun gốc kết hợp bón thúc từ 0,1-0,3 kg phân NPK/cây vào lần chăm sóc đầu. Khi chăm sóc cần kết hợp với trồng dặm để đảm bảo tỷ lệ thành rừng. Kết hợp công tác phòng chống cháy rừng, bảo vệ rừng không để người và gia súc phá hại. Nếu trồng làm cảnh thì cần chú ý tỉa cành, chăm sóc tán để tạo dáng đẹp.
3. Phòng trừ sâu, bệnh hại
Cây con ở giai đoạn vườn ươm phải được thường xuyên chăm sóc, làm sạch cỏ để tránh sâu, bệnh gây hại. Để ngăn ngừa nấm hại, dùng Booc đo nồng độ 1% phun đều lên trên mặt lá với liều lượng phun 1 lít/4m2, 2 tuần/1 lần.
Khi phát hiện nấm bệnh thì tưới dung dịch Booc đo 1% hay COC 85 liều lượng 25 gram/1 - 2 bình 8 lít, phun sương đều trên mặt lá với liều lượng phun 1 lít/4m2, 10 – 15 ngày phun 1 lần, liên tục 2 – 3 lần liền. Nếu sâu ăn lá hoặc một số côn trùng khác có thể dùng Bassa 50ND pha 1/400 – 1/600 hoặc dùng Methyl parathion 0,1% để phun. Nên phun thuốc vào buổi chiều. Sau khi phun thuốc 2 – 3 giờ thì tưới lại bằng nước sạch.
4. Khai thác, sử dụng
Muồng hoàng yến có thể cho khi thác gỗ ở những cây 12-15 năm tuổi.
Thu hái hạt giống trên những cây mẹ từ 8 tuổi trở lên. Dấu hiệu nhận biết quả đã chín: Vỏ khô có màu nâu sậm hoặc đen bóng.
