QUY TRÌNH KỸ THUẬT TRỒNG TẬP TRUNG VÀ CHĂM SÓC
CÂY ĐINH LĂNG
I. Giới thiệu chung về cây Đinh lăng
Đinh lăng là loài dược liệu quý đã được con người biết đến từ lâu. Theo y học cổ truyền, cây Đinh lăng là vị thuốc nam có tính năng chống dị ứng, giải độc thức ăn, chống mệt mỏi...; rễ và lá Đinh lăng có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, có tác dụng thông huyết mạch, bồi bổ khí huyết, chữa ho ra máu, kiết lỵ. Ngoài các tác dụng trên, những tính chất khác của Đinh lăng gần giống như nhân sâm. Tại Nga Xa-va-ép đã từng có công trình về Đinh lăng và cho thấy rõ tác dụng đối với các nhà du hành vũ trụ khi tập luyện trong tư thế tĩnh, đầu dốc ngược… Đặc biệt viên bột rễ đinh lăng dùng cho bộ đội, vận động viên thể dục, thể thao đều cho kết quả khả quan trong các nghiệm pháp gắng sức.
Ở Trung quốc, Đinh lăng được gây trồng và sử dụng cách đây hàng trăm năm còn tại Việt nam cây Đinh lăng được trồng ở hầu hết các tỉnh miền núi phía Bắc. Cây tồn tại và phát triển tốt ở những vùng có đặc trưng khí hậu nhiệt đới mưa mùa. Một năm có 2 mùa rõ rệt mùa khô và mùa mưa, nhiệt độ từ 22,5° - 23,1°C, chịu được nhiệt độ tối thấp tuyệt đối - 2,8°C và tối cao tuyệt đối 41,4°C. Độ ẩm không khí trung bình từ 82- 89%. Lượng mưa bình quân năm từ 1420,7 - 2574,5 mm.
Đinh lăng phát triển tốt trên các loại đất ẩm mát và thoát nước tốt, thành phần cơ giới trung bình ( cát pha đến thịt ), tầng đất dày trên 1m, nhiều mùn, tơi xốp, cây thích hợp với đất feralit đỏ vàng và đất feralit giầu mùn trên núi. Tuyệt đối không trồng ở những nơi đất úng, bí chặt và không thoát được nước, trường hợp trồng trong vườn và ruộng nơi đất thấp cần lên luống cao trước khi trồng.
II. Kỹ thuật trồng Đinh lăng
1. Thời vụ trồng
Đinh lăng trồng bằng cách giâm cành. Có thể trồng được cả bốn mùa nhưng tốt nhất là giữa xuân.
Thời vụ: Nên trồng vào mùa xuân, từ tháng 1- 4. Vào mùa hè cần phải giâm hom giống 20-25 ngày cho ra rễ mới đem trồng. Giâm cành bằng cách đem hom cắm xuống đống cát để trong bóng mát.
2. Về giống
Cây có chiều cao từ 20-30cm, cây xanh đẹp, không sâu bệnh, thân thẳng, tán lá đều.
3. Mật độ trồng
Mật độ trồng 12.000-14.000 cây/ha, hàng cách hàng 0,7m và cây cách cây 1,3 m. Tỷ lệ cây sống sau khi trồng dặm đạt ≥ 85%
4. Yêu cầu kỹ thuật đối với quá trình trồng thâm canh
+Trồng kết hợp làm cảnh và thu hoạch dược liệu: có thể trồng từng hố hoặc từng hàng thẳng tắp hoặc theo hình dáng tuỳ thích, ví dụ: như hình thoi, vòng tròn, vòng ô voan… Trồng từng hố: đào hố có đường kính 1 mét, sâu 35-40 cm. Lót đáy hố bằng miếng PE hay ny-lon cũ, để rễ cây tập trung trong hố, khi thu hoạch sẽ lấy gọn cả bộ rễ một cách dễ dàng. Trộn đất với 10 kg phân chuồng hoai mục cho đầy hố, lấp đất xuống rồi trồng cây đã ươm vào, ba cây một hố theo hình tam giác đều, cây cách cây 40-50 cm. Tưới nước và ấn nhẹ đất xung quanh gốc, rồi vun đất tạo thành vồng có rãnh thoát nước xung quanh. Nếu có bèo tây ủ vào gốc để giữ ẩm là tốt nhất. Trồng theo hàng thẳng hoặc tạo hình dáng: Đào băng rộng 40cm, sâu 35-40 cm, rồi lót ny-lon cũ hoặc PE cũ xuống đáy và trồng cây như trên, không đặt cây theo hình tam giác đều mà chỉnh theo hàng thẳng hoặc hình dáng định trồng.
+ Trồng trên diện tích lớn: Lên luống trồng Đinh lăng theo quy mô tập trung để sản xuất dược liệu hàng hóa. Làm luống rộng 60cm, cao 35-40cm, bổ hốc thành hai hàng lệch nhau, cây cách cây 50cm. Cho phân hoai mục xuống, lấp đất mỏng.
Cây con trước khi trồng được bóc bỏ bầu 1 cách cẩn thận tránh làm vỡ hoặc dập bầu sau đó được trồng vào giữa hố, lấp đất đầy hố, lèn chặt gốc và tưới nước ngay. Mỗi hố trồng một cây, trồng vào ngày trời râm mát. Nếu trồng trên đất dốc phải làm luống theo đường đồng mức để tránh trôi màu, thoát nước quá nhanh sau khi mưa.
5. Chăm sóc và quản lý đồng ruộng
- Tưới nước cho cây hàng ngày từ 3-4 lần, phun sương
- Tưới phân NPK với nồng độ tháp 0,3% lần/tuần. sau đó phun tưới nước lại để rửa phân bmá trên lá.
- Vệ sinh cỏ và phun thuốc trừ kiến và sâu
3. Bón phân
- Đinh lăng là cây phát triển quanh năm, chịu hạn, ít sâu bệnh. Hầu như không cần sử dụng thuốc BVTV. Từ năm thứ 2 trở đi cần tỉa bớt lá và cành, mỗi năm 2 đợt vào tháng 4 và tháng 9. Mỗi gốc chỉ để 1-2 cành to là được. Trồng từ 3 năm trở lên mới thu hoạch.
- Bón lót: mỗi hecta bón lót 10- 15 tấn phân chuồng, 400- 500 kg phân NPK, bón toàn bộ lượng phân lót, tránh bón sát và hôm giống.
- Bón thúc: năm đầu vào tháng 6 sau trồng, bón thúc 8kg urê/sào bằng cách rắc vào má luống rồi lấp kín. Cuối năm thứ 2 vào tháng 9 sau đợt tỉa cành, bón thêm phân chuồng 6 tấn/ha và 300 kg NPK+100 kg kali. Bón thúc vào mùa thu, vun đất phủ kín phân bón, để cây có điều kiện phát triển mạnh vào năm sau
 |
Trồng và chăm sóc Đinh lăng
- Quản lý đồng ruộng : Kiểm tra thường xuyên tình trạng đồng ruộng, dụng cụ phun thuốc và các bao gói, vệ sinh dụng cụ và sử lý nước thải khi vệ sinh dụng cụ phun thuốc, phòng ngừa khả năng gây ô nhiễm đất trồng và môi trường vùng sản xuất.
6. Phòng trừ sâu bệnh
- Đinh Lăng là cây phát triển quanh năm, chịu hạn và ít bị sâu bệnh hại. Giai đoạn đầu mới trồng thường bị sâu xám cắt lá mầm và ăn vỏ thân, giai đoạn cây phát triển mạnh hầu như không bị sâu hại.
- Trong giai đoạn đầu cần chú ý phòng trừ kịp thời tránh ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển của cây. Có thể dùng thuốc hoặc bắt bằng tay vào sáng sớm hoặc chiều muộn. Có thể dùng một số loại thuốc phòng trừ sâu xám như sau: Dùng thuốc đơn TP-Pentin 18EC; Basudin 50EC; Shecpain 36EC; Gottoc 250EC hoặc phối hợp hai loại thuốc khác nhau: Diptere 80WP + Karate 2,5EC; Sevin 40% + Sherpa 25EC; Ganoi 95SP + Abamectin 36EC, Regent 800WG + Sokupi 0,36AS… hoặc dùng một trong các loại thuốc sâu dạng hạt, bột như: Basudin 10H; Vibasu 10G; Furadan 3G; Regent 3G… trộn một phần thuốc với 10 phần đất bột khô rắc vào quanh gốc cây khi cấy trồng có tác dụng phòng trừ sâu xám rất tốt. Từ năm thứ 3, cây đã tạo thành bụi khá lớn, sâu phá hoại không đáng kể. Sâu hại thường gặp là rệp làm thui ngọn và lá non, phòng trừ bằng cách rắc tro bếp vào buổi chiều. Cây bị bệnh nấm mắt cua làm đốm lá thì phun trừ bằng dung dịch boocđô.
